Blizny przerostowe

Charakterystyka 

Blizny przerostowe lub przerosłe, inaczej blizny hipertroficzne, charakteryzują się tym, że kształtują się ponad poziomem skóry, jednak nie wykraczają poza granice rany, na której powstały. Blizny przerosłe są twardsze i grubsze niż otaczająca je skóra, cechują się także brakiem elastyczności i czerwonym lub różowym kolorem. Mogą pojawić się w ciągu 6-8 tygodni po urazie. Bliznom przerostowym może towarzyszyć ból, pieczenie, świąd, oraz ograniczenie ruchomości stawów. Niekiedy samoczynnie zanikają, choć zdarza się to rzadko. Blizny przerostowe stanowią problem zarówno natury estetycznej, jak i zdrowotnej, ponieważ mogą wpływać na ruchomość stawów i negatywnie oddziaływać na psychikę chorych. 

Czynniki ryzyka 

Blizny przerostowe częściej pojawiają się u osób młodych (10-30) lat, co może być związane z częstszym występowaniem urazów w tym okresie życia. Na ten typ blizn bardziej narażone są osoby, które doświadczyły urazu termicznego, chemicznego czy mechanicznego, przy czym najczęściej powstają one po oparzeniach, szczepieniach, tatuażach i po miejscowym stanie zapalnym. Blizny przerostowe rzadko powstają po zabiegach chirurgicznych, są natomiast częste w miejscach o zwiększonym napięciu skóry, między innymi na mostku, ramionach, uszach i w okolicy stawów czy fałdów skórnych.

Sposób powstawania 

Blizny przerostowe powstają, gdy rana goi się w nieprawidłowy sposób, często na skutek zaburzenia tego procesu, na przykład poprzez zakażenie rany lub jej drapanie. Podobnie jak w przypadku keloidów, komórki skóry wytwarzają zbyt wiele fibroblastów, które produkują włókna kolagenowe, będący głównym składnikiem blizny przerostowej. Synteza kolagenu w bliźnie przerostowej jest kilkukrotnie większa niż w zdrowej skórze. Nie wiadomo, dlaczego blizny przerostowe powstają u konkretnych osób, jednak badania wskazują na czynniki genetyczne i immunologiczne.

Leczenie 

Leczenie blizn przerostowych przynosi najlepsze rezultaty, gdy blizna jest niedojrzała, co nie oznacza, że leczenie starszych blizn nie przynosi satysfakcjonujących efektów. Dobierając odpowiednią terapię, specjalista bierze pod uwagę wielkość, czas powstania, umiejscowienie i elastyczność blizny, a także stan zdrowia oraz indywidualne uwarunkowania Pacjenta. Leczenie powinno być dopasowane do Pacjenta i może obejmować:

• laseroterapię, w tym LADD (z ang.: laser-assisted drug delivery, czyli podawanie leków wspomagane laserem)
• iniekcje kortykosteroidów
• iniekcje toksyny botulinowej
• iniekcje tropokolagenu
• metody chirurgiczne
• terapię uciskową, okluzyjną, preparatami silikonowymi
• leczenie farmakologiczne

Celem nadrzędnym terapii w przypadku blizn przerostowych jest zazwyczaj ograniczenie proliferacji fibroblastów – komórek, które wytwarzają kolagen – główny budulec tkanki bliznowatej. Oprócz tego terapia może wpływać także na poprawę elastyczności, kolorytu czy ogólnie pojętej estetyki blizny. 

Aby jak najlepiej odpowiedzieć na potrzeby i oczekiwania Pacjenta, w leczeniu blizn przerostowych często stosuje się terapię łączoną bazującą na połączeniu metod dobranych do konkretnego przypadku. Warto pamiętać, że wszystkie terapie powinny odbywać się zgodnie z określonym planem zabiegowym i najczęściej wymagają wykonania serii powtórzeń w odpowiednich odstępach przez określony czas. Na efekty leczenia wpływ ma wiele czynników, w tym przestrzeganie przez Pacjenta zaleceń przed i pozabiegowych, pielęgnacja blizny zalecona przez specjalistę czy też czas rozpoczęcia leczenia.