Łysienie plackowate – przyczyny, objawy i leczenie. Rozmowa z ekspertem
O łysieniu plackowatym rozmawiamy dziś z doktorem n. med. Marcinem Zakrzewskim – właścicielem Kliniki Zakrzewscy, specjalistą dermatologiem specjalizującym się m.in. w leczeniu łysienia.
Łysienie plackowate – charakterystyka i przyczyny
Czym jest łysienie plackowate?
MZ: Łysienie plackowate jest odmianą łysienia niebliznowaciejącego o nawrotowym charakterze z cechami zapalenia i nie do końca poznanej etiologii, która może wystąpić u każdego bez względu na wiek i płeć, choć najczęściej występuje u osób przed 20 rokiem życia. Często łysienie plackowate dotyka także dzieci. Jest to niestety jedno z najczęstszych schorzeń powodujących nadmierną utratę włosów. Jak wskazuje nazwa, ten typ łysienia objawia się powstawaniem okrągłych lub owalnych ognisk wyłysienia na owłosionej skórze.
Czy to znaczy, że łysienie plackowate może pojawić się na innych częściach ciała niż skóra głowy?
MZ: Tak. Mimo tego, że łysienie kojarzone jest najczęściej ze skórą głowy, może zaatakować także brodę, brwi, rzęsy, włosy łonowe, a nawet włosy meszkowe, czyli te, rosnące na całej powierzchni ciała. W łysieniu plackowatym najczęściej dochodzi do powstawania ognisk wyłysienia na skórze głowy, następnie choroba może, choć nie musi, rozprzestrzenić się na inne obszary ciała.
Jakie są przyczyny tego typu łysienia?
MZ: Patogeneza łysienia plackowatego nie jest niestety całkowicie poznana i badania nad dokładnym zdefiniowaniu przyczyn prowadzących do tej choroby ciągle trwają. Jednym z powodów choroby mogą być czynniki autoimmunologiczne – oznacza to, że układ odpornościowy atakuje mieszki włosowe własnego organizmu. Na zasadność tej przyczyny może wskazywać fakt, że na łysienie plackowate często cierpią Pacjenci zmagający się z innymi chorobami o podłożu autoimmunologicznym, takimi jak zapalanie tarczycy czy atopowe zapalenie skóry. Łysienie plackowate może być również dziedziczne i występować jako samodzielna choroba, która może uaktywnić się na tle neurogennym, to znaczy, w wyniku nadmiernego stresu.
Łysienie plackowate – objawy i rodzaje
Jakie są pierwsze objawy łysienia plackowatego?
MZ: Choroba atakuje nagle, a utrata włosów zaczyna się najczęściej na obszarze skóry głowy. Początkowo pojawia się jedno ognisko wyłysienia – dość niewielkie, o średnicy do kilku centymetrów. Z czasem Pacjenci zauważają kolejne „placki” o podobnym lub większym rozmiarze. Łysienie może zacząć obejmować również inne obszary owłosionej skóry ciała, choć nie zawsze tak jest. Wyłysiała skóra nie ulega zazwyczaj żadnym zmianom – jej kolor nie zmienia się i nie pojawiają się na niej żadne niepokojące objawy, np. stan zapalny. Przebieg i nasilenie choroby zależą od Pacjenta oraz od konkretnego typu łysienia. Zdarza się, że włosy odrastają samoistnie po okresie kilku miesięcy, w innych przypadkach choroba ma charakter nawrotowy, w jeszcze innych, włosy nie są w stanie odrosnąć „o własnych siłach”.
Czy to oznacza, że łysienie plackowate może przybrać różne formy?
MZ: Dokładnie tak. Przy łysieniu plackowatym całkowitym, ogniska wyłysień łączą się, prowadząc do całkowitej utraty włosów rosnących na głowie. W typie ogniskowym łysienie obejmuje jedną partię ciała, zaś w formie uogólnionej, całe ciało. Łysienie plackowate wężykowate, nazywane też obrzeżnym, charakteryzuje się utratą włosów w okolicy potylicznej, skroniowej i czołowej, tworząc łysy pas wokół głowy. W łysieniu pasmowatym, ogniska wyłysień powstają na środku głowy i rozprzestrzeniają się do jej zewnętrznych obszarów. Łysienie plackowate złośliwe cechuje się niestety tym, że włosy nie odrastają samoistnie.
Łysienie plackowate – diagnoza i leczenie
Jak diagnozuje się łysienie plackowate?
MZ: Łysienie plackowate można łatwo rozpoznać dzięki badaniu trichoskopowemu. Wideodermatoskopia, czyli rodzaj tego badania, to zaawansowana technologicznie metoda, która pozwala na dokładne obejrzenie włosów i skóry głowy pod kamerą. Dzięki temu możliwe jest rozpoznanie dokładnego typu łysienia oraz stopnia jego zaawansowania. Wideodermatoskop może być również wyposażony w zintegrowany system, który pozwala na śledzenie postępów leczenia. Metoda ta jest całkowicie bezinwazyjna i bezbolesna, a zarazem skuteczna. Niezbędne jest również przeprowadzenie wywiadu medycznego, podczas którego pytam Pacjenta m.in. o to, kiedy zauważył pierwsze objawy łysienia. Wyznaję holistyczne podejście do zdrowia Pacjentów, dlatego jeżeli Pacjent nie choruje na żadną chorobę autoimmunologiczną, mogę poprosić o wykonanie dodatkowych badań, ponieważ łysienie plackowate może towarzyszyć innym schorzeniom, o których Pacjent może nie wiedzieć. Po postawieniu diagnozy ustalam z Pacjentem kompleksowy plan leczenia.
Jakie są metody leczenia tego typu łysienia?
MZ: W przypadku łysienia plackowatego należy działać dwukierunkowo – wszystkie zabiegi mające na celu zatrzymanie łysienia i wywołanie porostu nowych włosów są uzupełnione o pielęgnację stosowaną przez Pacjenta w domu. Wśród dostępnych metod leczenia łysienia plackowatego można wymienić zabieg mezoterapii mikroigłowej z wykorzystaniem leku – triamcinolonu, mezoterapię igłową skóry głowy oraz zabiegi z wykorzystaniem osocza bogatopłytkowego.
Wspomagająco można stosować także fototerapię. Na pierwsze efekty należy poczekać od 3 do 6 miesięcy, i wynika to z naturalnego cyklu wzrostu włosów.
Z mojego doświadczenia wynika, że mezoterapia mikroigłowa podczas której wykorzystuję preparaty indywidualnie dobrane do potrzeb Pacjenta dobrze sprawdza się w leczeniu łysienia plackowatego. Wynika to z tego, że mikronakłuwanie pozwala na wykonanie niezliczonej liczby mikronakłuć, wprowadzając preparat pod skórę. Prowadzi to do dogłębnego wniknięcia składników aktywnych oraz do pobudzenia naturalnych procesów regeneracyjnych skóry.
Inną metodą stosowana w leczeniu łysienia plackowatego jest tradycyjna mezoterapia igłowa skóry głowy. Zabieg polega na ostrzyknięciu chorobowo zmienionych miejsc tak zwanym „mezokoktajlem”. Jest to mieszanka substancji dobranych indywidualnie do potrzeb Pacjenta, w tym przypadku, substancji ukierunkowanych na zatrzymanie procesu łysienia i pobudzających porost nowych włosów.
Zabieg z wykorzystaniem osocza bogatopłytkowego również dobrze sprawdza się w leczeniu łysienia plackowatego. Zaletą tej metody jest to, że jest ona całkowicie autologiczna – to znaczy, że osocze pobierane jest z krwi Pacjenta. Podczas zabiegu dobroczynne substancje aktywne pobrane z osocza wnikają w głąb skóry regenerując ją od wewnątrz.
Jako uzupełnienie terapii polecam fototerapię z wykorzystaniem lampy LED, która emituje różne długości fal świetlnych. Dzięki temu leczenie można dobrać indywidualnie do każdego Pacjenta. Skuteczność tej metody polega na tym, że przyczynia się do zmniejszenia stanu zapalnego mieszków włosowych, wpływając w ten sposób na postęp choroby.
Warto jednak zaznaczyć, że rezultaty mogą różnić się pomiędzy Pacjentami. Jest to zależne, między innymi, od indywidualnych uwarunkowań Pacjenta, rozległości i stopnia zaawansowania choroby, a także od sumiennego stosowania się do harmonogramu i przebiegu leczenia.
Która z tych metod jest najskuteczniejsza?
MZ: To zależy od konkretnego Pacjenta, stanu jego zdrowia, rodzaju łysienia i stopnia jego zaawansowania. Na podstawie doświadczenia i szczegółowego wywiadu połączonego z dokładną diagnostyką jestem w stanie dobrać odpowiednią metodę, która zadziała optymalnie w konkretnym przypadku. Jak mówiłem wcześniej, dbam o zdrowie moich Pacjentów holistycznie. W leczeniu łysienia plackowatego można stosować także farmakoterapię nacelowaną na to schorzenie. Jeśli utrata włosów wynika z choroby, na którą cierpi Pacjent, lub podejrzewam, że łysienie wiąże się z chorobą, o której Pacjent nie wie, zalecam wykonanie odpowiednich badań i kieruję Pacjentów do odpowiednich specjalistów. Zdaję sobie sprawę, jak trudną chorobą jest dla moich Pacjentów łysienie plackowate, i zawsze robię wszystko, żeby leczenie było jak najskuteczniejsze, a osoby nim dotknięte czuły moje stuprocentowe wsparcie.
Efekty zabiegów
Zdjęcia ukazują efekt zabiegu u konkretnego Pacjenta. Efekt zabiegu może się różnić w zależności od indywidualnych cech Pacjenta, liczby powtórzeń zabiegu, stosowania się Pacjenta do zaleceń pozabiegowych oraz umiejętności i doświadczenia osoby przeprowadzającej zabieg.
Umów wizytę