Zrozumieć trądzik pospolity – 10 najważniejszych faktów

Czy wiesz, że czerwiec jest miesiącem świadomości trądziku pospolitego? Ta choroba skóry to jedna z najczęstszych dermatoz, która dotyka miliony osób bez względu na wiek, płeć i rasę. Jednak trądzik pospolity nadal zdaje się być tematem tabu, na temat którego mówi się niewiele, a gdy już jest omawiany, w dyskusjach pojawiają się mity na temat trądziku, które powtarzane są od lat. Tymczasem trądzik pospolity to choroba, która wpływa nie tylko na stan zdrowia skóry, ale także na jakość życia i samoocenę osób, które go mają. Z tego, i wielu innych względów, rzeczowa dyskusja o tym schorzeniu jest tak istotna. Z okazji miesiąca świadomości trądziku pospolitego zebraliśmy 10 najważniejszych faktów dotyczących trądziku pospolitego, aby znormalizować tę chorobę i pokazać, że powinno się o niej mówić głośno i otwarcie. Jeśli chorujesz na trądzik pospolity lub dotyczy ona bliskiej Ci osoby, a także jeśli chcesz poszerzyć swoją wiedzę w zakresie tego schorzenia, zapraszamy do przeczytania naszego artykułu.

1. Trądzik pospolity występuje nie tylko u nastolatków

Prawdą jest, że szczyt zachorowań na trądzik pospolity przypada na okres między 16 a 19 rokiem życia w przypadku mężczyzn, natomiast w przypadku kobiet jest to przedział między 14 a 17 rokiem życia. Choć choroba rzeczywiście najczęściej dotyczy młodych osób w okresie dojrzewania, może wystąpić także u dzieci i dorosłych. W tym drugim przypadku nazywamy ją trądzikiem dorosłych lub trądzikiem późnym. Przyczyny powstawania trądziku u osób po 20 i 30 roku życia mogą być różnorodne. Zaliczamy do nich czynniki genetyczne, środowiskowe (takie jak zanieczyszczenia powietrza), wahania hormonalne (w tym te występujące u kobiet przed miesiączką), a także styl życia (obejmujący między innymi palenie tytoniu i nadwagę).

2. Trądzik można (i warto) leczyć

Nie każdy wie, że wczesne rozpoczęcie leczenia trądziku pospolitego znacząco wpływa na czas trwania choroby oraz zmniejsza ryzyko powstawania blizn. Jeśli podejrzewasz, że Twoje wypryski mogą świadczyć o trądziku, a stan Twojej cery Cię niepokoi, udaj się do dermatologa. Konsultacja z doświadczonym lekarzem składa się z diagnostyki schorzenia (które może obejmować wykonanie badań dodatkowych, na przykład badanie poziomu hormonów we krwi), postawieniu rozpoznania, wdrożeniu leczenia w porozumieniu z Pacjentem oraz monitorowanie terapii. Warto pamiętać, że dzisiejsza medycyna oferuje wiele sposobów leczenia trądziku pospolitego – poprzez środki doustne i miejscowe, przez zabiegi kosmetyczne i dopasowaną pielęgnację, aż po zaawansowane technologie, jaką jest np. laseroterapia. Ich celem jest nie tylko zniwelowanie zaskórników i wyprysków, ale także uregulowanie pracy gruczołów łojowych, zmniejszenie stanu zapalnego, wygładzenie cery oraz nawilżenie i wyrównanie jej struktury. Podczas dopasowywania metod leczenia specjalista zawsze powinien brać pod uwagę Twoje preferencje, komfort i stan zdrowia. Pamiętaj, że trądzik można wyleczyć – jest to często proces wymagający konsekwencji i cierpliwości, lecz jak najbardziej możliwy do zrealizowania.

3. Trądzik pospolity ma negatywny wpływ na psychikę chorych

Nie jest tajemnicą, że choroby dermatologiczne mają ogromny wpływ na psychikę chorych. Co więcej, pewne stany psychiczne, takie jak stres, mają wpływ na pojawienie się lub zaostrzenie chorób skóry. Często prowadzi to do tzw. efektu błędnego koła, w którym każdy z tych czynników pogarsza drugi. Badania mówią, że osoby, które chorują na trądzik pospolity, mogą mieć problemy z samooceną, doświadczać obniżenia nastroju, zaburzeń snu i zaburzeń odżywiania. U chorych może rozwinąć się nerwica, depresja, a także skłonności suicydalne. Trądzik pospolity wpływa na życie rodzinne, społeczne i zawodowe osób z tą dermatozą. Gdzie więc szukać pomocy? Warto konsultować się z lekarzem prowadzącym i szukać wsparcia w najbliższych. Jeśli jednak czujesz, że tracisz kontrolę nad negatywnymi uczuciami, zwróć się o pomoc do psychologa, psychoterapeuty lub psychiatry. Wiele osób chorych na trądzik korzysta z grup wsparcia, zarówno tych w świecie wirtualnym, jak i rzeczywistym. Jeśli Twój bliski choruje na trądzik – pamiętaj, aby zapewnić mu wsparcie. Stwarzaj otwartą atmosferę pełną akceptacji, cierpliwie słuchaj i nie udzielaj rad, jeśli nie jesteś o nie proszony.

4. Blizny potrądzikowe są możliwe do wyleczenia

Jedna na pięć osób, które są w trakcie leczenia trądziku, lub którym uda się wyleczyć trądzik pospolity, ma blizny potrądzikowe. Mogą być one konsekwencją nawet stosunkowo łagodnych postaci trądziku. Wyciskanie i drapanie wyprysków sprawia, że ubytki w skórze są jeszcze mocniej widoczne. Usunięcie blizn w warunkach domowych jest niemożliwe, jeśli blizny są głębokie. Terapia blizn potrądzikowych najczęściej wymaga zastosowaniu profesjonalnych peelingów, w tym tych chemicznych, laseroterapii czy mezoterapii mikroigłowej. Specjalista dobiera plan leczenia dopasowany do rodzaju, głębokości i umiejscowienia blizn po to, aby terapia była jak najskuteczniejsza. W Klinice Zakrzewscy do leczenia blizn oprócz peelingów czy serii zabiegów mikronakłuwania często używamy lasera Pikosekundowego, ponieważ jest nie tylko skuteczny, ale także bezpieczny dla Pacjentów. Laseroterapia jest stosunkowo szybką metodą leczenia – podczas jednego zabiegu redukowane jest od 15% do 25% blizn.

5. Przyczyny powstawania trądziku są złożone

Choć często wydaje się nam, że trądzik pospolity jest domeną młodzieńczego wieku i wynika głównie ze zmian hormonalnych, które zachodzą w organizmie w tym czasie, jego przyczyny są bardziej złożone. Warto wiedzieć, że tendencja do powstawania tej choroby może być wrodzona. Do czynników mających wpływ na rozwój trądziku pospolitego, zaliczamy:

• Łojotok – objawia się nadmierną produkcją łoju przez gruczoły łojowe występujące głównie na twarzy, karku i górnej części tułowia. Ilość wydzielanego sebum warunkowana jest przede wszystkim czynnikami hormonalnymi oraz genetycznymi. Warto wiedzieć, że stres także może przyczyniać się do wzmożonego wydzielania łoju.
• Nadmierne rogowacenie mieszków włosowych, które prowadzi do tego, że komórki skóry nie złuszczają się, lecz gromadzą przy ujściach mieszków, zatykając je. W konsekwencji na skórze powstają zaskórniki. Dalsze gromadzenie się łoju oraz namnażanie bakterii z gatunku P. acnes prowadzi do powstawania grudek zapalnych i cyst.
• Kolonizacja gruczołów łojowych przez bakterie C. acnes. Mikrośrodowisko sebum sprzyja wzrostowi bakterii Propionibacterium acnes, które są naturalną częścią mikrobiomu skóry twarzy. Bakterie żywią się łojem, który skóra trądzikowa produkuje w nadmiarze. Dzięki sprzyjającym warunkom mikroorganizmy mnożą się i przyczyniają do powstawania zmian trądzikowych.
• Stan zapalny skóry, który wywołany jest nadmiarem łoju i kolonizacją gruczołów łojowych przez bakterie. Prowadzi on do powstawania wykwitów zapalnych, w tym grudek i krost.

6. Ekspozycja na słońce i wyciskanie wyprysków nie leczą trądziku

Stwierdzenie, jakoby promieniowanie ultrafioletowe miało wpływać pozytywnie na leczenie trądziku pospolitego, jest szkodliwym mitem. Choć promieniowanie UV może przyczyniać się do chwilowego łagodzenia stanów zapalnych, jego negatywne działanie jest znacznie większe i nie może być bagatelizowane. Nadmierna ekspozycja na słońce wysusza skórę i tym samym powoduje złudną oraz tymczasową iluzję poprawy jej stanu. Gruczoły łojowe skóry zaczynają produkować więcej sebum, aby nawilżyć skórę. U osób z trądzikiem konsekwencje nadprodukcji łoju objawiają się zaostrzeniem choroby. To właśnie dlatego wielu Pacjentów zauważa pogorszenie stanu cery po upalnym lecie lub egzotycznych wakacjach. Pomijając aspekt trądziku, promieniowanie UV uszkadza DNA skóry, powoduje stres oksydacyjny, przyspiesza procesy starzenia się i jest głównym czynnikiem powodującym raka skóry. Z tych względów osoby chorujące na trądzik pospolity (i wszystkie pozostałe) powinny stosować staranną ochronę przeciwsłoneczną.
Jeśli chodzi o kwestię wyciskania i rozdrapywania wyprysków, choć jest to często niemożliwa do opanowania potrzeba, musimy pamiętać, że zarówno krótko, jak i długofalowe konsekwencje uszkodzenia skóry są bardzo negatywne. Zmiany trądzikowe, jeśli są poddawane jakiejkolwiek manipulacji, mogą ulec nadkażeniu, wolniej się goją i częściej pozostawiają po sobie blizny.

7. Trądzik może mieć różne postaci

Nie każdy trądzik wygląda tak samo, a jego przebieg u poszczególnych osób może się różnić. Choć istnieje wiele klasyfikacji tej choroby, najczęściej rozróżnia się:

• Trądzik zaskórnikowy, znany także jako trądzik młodzieńczy, charakteryzuje się otwartymi i zamkniętymi zaskórnikami, które występują najczęściej na brodzie, nosie i czole i często ustępują samoistnie po okresie dojrzewania.
• Trądzik krostkowy cechuje się twardymi i bolesnymi krostami, a nawet guzkami, często o charakterze ropnym.
• Trądzik grudkowo-krostkowy to najpowszechniejszy typ tej choroby. W jego przebiegu obserwuje się zaskórniki i ropne krosty. Zazwyczaj obejmuje twarz, plecy i klatkę piersiową.
• Trądzik ropowiczy charakteryzuje się obecnością zmian ropnych i torbieli, które są następstwem stanu zapalnego i często pozostawiają blizny.

Źródła naukowe wymieniają także trądzik bliznowaty (z obecnością bliznowców), piorunujący (dający objawy ogólnoustrojowe), zawodowy (związany z wykonywaną pracą, np. u osób pracujących z chemikaliami), polekowy (występujący jako skutek uboczny niektórych leków), kosmetyczny (spowodowany substancjami obecnymi w kosmetykach), niemowlęcy (wywołany wpływem hormonów matki na jeszcze nienarodzone dziecko) oraz trądzik martwiczy (który może spowodować martwicę tkanek). Niezależnie od postaci trądziku, należy udać się do dermatologa, który postawi diagnozę oraz zaleci odpowiednią terapię.

8. Styl życia ma wpływ na przebieg i nasilenie choroby

Styl życia wpływa nie tylko na nasze zdrowie, ale także wygląd. Nie dziwi więc fakt, że niektóre codzienne wybory czy przyzwyczajenia mogą powodować nasilenie trądziku pospolitego. Badania mówią, że spożywanie cukru, produktów mlecznych i wysokoprzetworzonych, a także picie alkoholu może zaostrzać chorobę. Do innych niekorzystnych czynników zalicza się palenie tytoniu i przewlekły stres. Osoby z trądzikiem mogą zauważyć pogorszenie się stanu cery przez zmiany klimatu, nieodpowiednią pielęgnację (np. zbyt częste złuszczanie cery), a także przez długotrwałe przebywanie na słońcu. Chorzy na trądzik powinni więc rozważyć wprowadzenie zdrowej diety, rezygnację z używek, ochronę przeciwsłoneczną i naukę technik relaksacyjnych. Choć nie daje to gwarancji wyleczenia trądziku, styl życia jest istotnym czynnikiem wpływającym na kondycję skóry każdego człowieka.

9. Przy trądziku pospolitym nie trzeba rezygnować z makijażu

W związku z tym, że trądzik najczęściej umiejscawia się na twarzy, wiele osób sięga po kolorowe kosmetyki, aby go zakryć. Makijaż ma w tym wypadku działanie terapeutyczne i pozwala na poprawę samopoczucia i samooceny chorych. Stwierdzenie, że wykonywanie makijażu twarzy pogarsza stan zmian trądzikowych i osoby z tym schorzeniem muszą z tego całkowicie zrezygnować, jest przestarzałe i często krzywdzące. Tymczasem odpowiednia wiedza w tym temacie pozwala na swobodne korzystanie z makijażu – wystarczy stosować się do kilku zasad: pamiętać, aby regularnie czyścić pędzle i gąbeczki, wybierać produkty nawilżające i antybakteryjne, nie przesadzać z ilością kosmetyków i zawsze dokładnie zmywać makijaż. Warto też obserwować swoją skórę, aby zweryfikować, co jej szkodzi, a co służy i nie rezygnować z konsultacji z dermatologiem lub kosmetologiem, aby zasięgnąć porady i opinii.

10. Cera trądzikowa wymaga nie tylko leczenia, ale też odpowiedniej pielęgnacji

Nawet najlepiej dobrane leczenie nie przyniesie oczekiwanych rezultatów, jeśli cera nie będzie odpowiednio pielęgnowana. Ze skórą trądzikową należy obchodzić się bardzo delikatnie – unikaj jej pocierania i dotykania, twarz osuszaj ręcznikiem papierowym i nie rozdrapuj wyprysków. Dbaj o higienę, myjąc twarz rano i wieczorem łagodnym środkiem oczyszczającym. Zmieniaj regularnie poszewki poduszek i pamiętaj, aby czyścić wszystkie rzeczy i akcesoria, które mają styczność ze zmianami trądzikowymi. Skóra z tym schorzeniem wymaga dogłębnego nawilżania, dlatego warto zaopatrzyć się w dobrej jakości kosmetyk, który jej to zapewni. Nie przesuszaj i nie złuszczaj skóry zbyt często – takie działanie pobudza gruczoły łojowe do aktywności i uszkadza barierę ochronną skóry. Jeśli nie wiesz, jakich produktów używać do pielęgnacji cery trądzikowej, zasięgnij rady swojego dermatologa lub kosmetologa.

Trądzik pospolity to złożone schorzenie, które bywa źródłem stresów i kompleksów. Choć nasza wiedza w zakresie tej choroby jest większa niż kiedykolwiek, w społeczeństwie nadal pokutują krzywdzące i przestarzałe opinie, które nie mają potwierdzenia w rzeczywistości.  Z tego względu edukacja w tym temacie jest tak istotna – pomaga nie tylko propagować dobre praktyki pomagające w leczeniu tej powszechnej choroby, ale także normalizować jej postrzeganie.

Umów wizytę